به نقل از «قدس آنلاین»

قبرس؛ نقطه عطف مهم نزاع و اختلاف در دریای مدیترانه

تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۰۰۰۳۸

به گزارش قدس آنلاین، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه پس از سفر به جزیره قبرس، یک بار دیگر خواستار به رسمیت شناختن «جمهوری ترک قبرس شمالی» (TRNC) شد.

اردوغان در قبرس مورد استقبال سیاستمداری به نام «ارسین تاتار» قرار گرفت که از سوی ترکیه، به نام رئیس جمهور قبرس ترک شناخته می‌شود. این در حالی است که از دید سازمان ملل متحد و کشورهای عضو اتحادیه اروپا، چیزی به نام دولت قبرس ترک وجود ندارد و باید بر اساس رفراندومی که در دوران دبیرکلی کوفی عنان برگزار شده، قبرس به صورت فدرالی و با یک دولت واحد، اداره شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما رئیس جمهور ترکیه، یک بار دیگر اعلام کرد که چنین الگویی را قبول ندارد. او طی سخنانی در مراسم روز صلح و آزادی ۲۰ ژوئیه در لفکوشای شمالی گفت: «من قبلاً هم از تریبون سازمان ملل به تمام جهانیان گفته ام و حالا هم تکرار می‌کنم؛ بیایید جمهوری ترک قبرس شمالی را به رسمیت بشناسید و بیش از این، از حقایق جزیره رو نگردانید.

اردوغان همچنین بر این موضوع تاکید کرد که از دید ترکیه، اجرای راه حل فدرالی در این جزیره امکان پذیر نیست. وی گفت: «تا زمانی که برابری و همسانی حاکمیتی و موقعیت بین المللی برابر برای ترک‌های قبرس ثبت نشود، قدم نهادن در مسیر مذاکرات جدید قابل بحث نیست. ما از تلاش‌های خود برای تثبیت حاکمیت برابر و موقعیت بین المللی برای ترک‌های قبرس کوتاه نخواهیم آمد».

پیش از آنکه هواپیمای اردوغان در فرودگاه ارجان در بخش ترک نشین قبرس فرود آید، او به طور نمادین در کابین خلبانان حضور پیدا کرد تا نشان دهد که به شکل قدرتمندانه به جزیره سفر کرده و از انتقادات حامیان غربی بخش روم نشین جزیره ابایی ندارد.

چرا قبرس مهم است؟

قبرس، واقع در شرق مدیترانه، دارای اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک قابل توجهی برای آمریکا و اتحادیه اروپا است. دلیل اصلی اهمیت قبرس، موقعیت ژئواستراتژیک آن است. این جزیره که در مجاورت خطوط اصلی کشتیرانی قرار دارد، به عنوان یک چهارراه حیاتی بین اروپا، آسیا و آفریقا عمل می‌کند. قبرس به عنوان دروازه‌ای به مدیترانه شرقی عمل می‌کند و سکوی پرشی برای نفوذ در منطقه فراهم می‌کند. این موقعیت خاص، به قبرس اهرم ژئوپلیتیکی ارزشمندی برای قدرت نمایی بازیگران منطقه‌ای می‌دهد.

قبرس همچنین در حوزه اکتشاف و بهره برداری از منابع هیدروکربنی دریایی، موقعیت خاصی دارد و کشف ذخایر گسترده گاز طبیعی اهمیت ژئواستراتژیک این جزیره را افزایش داده است. آمریکا، اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی، علاقه فراوانی به توسعه این منابع دارند. همچنین حفظ ثبات و امنیت در شرق مدیترانه یک نگرانی کلیدی برای ایالات متحده و اتحادیه اروپا است. قبرس به دلیل تعهد دیرینه خود به تلاش‌های حفظ صلح و ابتکارات دیپلماتیک، جایگاهی حیاتی در تقویت ثبات منطقه‌ای دارد.

قبرس به عنوان یک مرکز تجاری و یک هاب پر جنب و جوش، نقش مهمی در تسهیل روابط اقتصادی بین قاره‌ها ایفا می‌کند. تسهیلات بندری توسعه یافته، بخش خدمات مالی مستقر و رژیم مالیاتی مطلوب، سرمایه گذاران خارجی را جذب کرده و فعالیت‌های تجاری را تقویت می‌کند. موقعیت این جزیره به عنوان دروازه تجاری به سمت شرق مدیترانه فرصت‌هایی را برای ایالات متحده و اتحادیه اروپا فراهم می‌کند تا شراکت‌های اقتصادی را تقویت کنند و شبکه‌های تجاری خود را گسترش دهند. این جزیره همچنین میزبان پایگاه‌های نظامی است و قابلیت‌های واکنش سریع را ممکن می‌سازد.

یک چالش بزرگ، یک تاریخچه

تاریخچه معضل قبرس با استقلال این جزیره از حاکمیت استعماری بریتانیا در سال ۱۹۶۰ میلادی آغاز شد. جوامع قبرس ترک و قبرس یونانی با تنش‌های سیاسی و قومی ذاتی، برای مدتی طولانی همزیستی کردند. اما در سال ۱۹۷۴ میلادی، به دنبال کودتای یونانی قبرس با هدف اتحاد با یونان، ترکیه مداخله نظامی کرد و بخش شمالی جزیره را اشغال کرد. بنابراین حضور نظامی و سیاسی ترکیه در جزیره قبرس به سال ۱۹۷۴ میلادی باز می‌گردد. از آن دوران تاکنون، همواره نزدیک به یکصد هزار نفر نیروی نظامی و پلیس ترکیه در جزیره مستقر شده اند. دولت خودخوانده جمهوری ترک قبرس شمالی، تنها از سوی ترکیه به رسمیت شناخته شده و شهروندانی که گذرنامه این دولت غیررسمی را در دست دارند، تنها می‌توانند به ترکیه و پاکستان سفر کنند. این در حالی است که شهروندان بخش روم نشین که تحت حمایت یونان و آمریکا به عضویت اتحادیه اروپا درآمده اند، در شرایط متفاوتی روزگار می‌گذرانند.

قبل از آنکه قبرس عضو اتحادیه اروپا شود، کوفی عنان دبیرکل وقت سازمان ملل متحد، طرحی برای وحدت قبرس ارائه کرد. او دوره‌ای طولانی از مذاکرات بین ترک‌ها و یونانی‌ها را در سوئیس مدیریت کرد و نهایتاً طرحی بر روی میز نهاد که قرار بود پس از مدت‌ها، دوباره هر دو بخش قبرس را در چهارچوب یک دولت متحد و منسجم، همراه کند. او پیشنهاد داد که یک همه پرسی در هر دو بخش جزیره برگزار شود و بر اساس رأی مردمان جزیره، دولت مشترک تأسیس شده و در یک ساختار فدارال، نمایندگان طرفین، قدرت را با هم تقسیم کنند.

اما پیش‌بینی های کوفی عنان و ترکیه غلط از آب درآمد! ترک‌ها در بخش شمالی جزیره، به وحدت و تأسیس دولت واحد و مشترک رأی مثبت دادند اما رومیان بخش جنوبی، رأی نه دادند و گفتند که تمایل دارند دولت مستقل خودشان را داشته باشند و با ترک‌ها در یک دولت واحد، زندگی نکنند! دلیل چنین تصمیمی چه بود؟ دلیل این انتخاب غافلگیرکننده مردمان بخش جنوبی چنین بود: زمانی که در سال ۱۹۷۴ میلادی، ارتش ترکیه شمال قبرس را اشغال کرد، ما خانه و املاک خود را رها کردیم و به جنوب آمدیم. حالا هم مشخص نیست آن املاک را به ما پس بدهند! با همین دلیل به ظاهر ساده، طرح عنان شکست خورد و دولت ترکیه و ترک‌های قبرس، در بهت و حیرت فرو رفتند. تنها چند روز پس از این همه پرسی عجیب، جمهوری قبرس عضو اتحادیه اروپا شد و شهروندان بخش جنوبی از مزایای شهروندی اتحادیه برخوردار شدند اما چنین اتفاقی برای ترک‌ها نیفتاد و فقط بخش اندکی از سیاستمداران، متخصصین و اغنیای بخش شمالی قبرس، گذرنامه‌ای در جیب دارند که بتوانند با استفاده از آن، بدون ویزا به کشورهای اروپایی سفر کنند.

سازمان ملل متحد، یونان، انگلیس و اتحادیه اروپا که به عنوان متولیان این پرونده، عملاً ترک‌ها را در آچمز قرار دادند، حالا با استقلال ترک‌ها مخالفند و خواهان آن هستند که آنها نیز در ساختار فدرالی جایگاه خود را تعریف کنند. اما ترکیه که در ادبیات سیاسی و رسانه‌ای خود بخش شمالی قبرس را «بچه وطن» یا میهن کوچک نامیده، بر ضرورت به رسمیت شناخته شدن دولت مستقل ترک‌های قبرس اصرار می‌کند.

سازمان ملل در طول دهه‌های اخیر، برای حل اختلاف در جزیره قبرس، دست به اقداماتی زده که یکی از مهمترین آنها، استقرار نیروهای محافظ صلح در حد فاصل دو بخش جنوبی و شمالی است. بر اساس توافق اعلام شده، قرار بود بخشی که از آن به نام واروشا یا مرعش متروکه نام برده می‌شود، خالی السکنه بماند. اما اردوغان، یک سال و نیم قبل، با همراهی شریک ملی گرای خود دولت باغچلی، به جزیره رفت و دستور داد تا بخش متروکه نیز مورد استفاده ترک‌ها قرار بگیرد. او در همان سفر اعلام کرد که با هزینه دولت ترکیه، دو ساختمان عظیم در جزیره بنا می‌کند. یکی برای نهاد ریاست جمهوری و دولت ترک قبرس و دیگری برای پارلمان.

قبرس، دست اندازی بر سر راه اروپایی شدن ترکیه

ترکیه از سال ۱۹۸۷ میلادی به دنبال عضویت در اتحادیه اروپا بوده است. اما واقعیت این است که علاوه بر مشکلات سیاسی، حقوقی و اقتصادی، مسئله قبرس نیز به مانعی در روند الحاق ترکیه به اتحادیه تبدیل شده است. اتحادیه اروپا از ترکیه انتظار دارد روابط خود با جمهوری قبرس را عادی کند، که شامل خروج نیروها و به رسمیت شناختن حاکمیت ملی و اقتدار این کشور بر کل جزیره است. با این حال، ترکیه چنین استدلال می‌کند که مذاکرات عضویت در اتحادیه اروپا نباید مشروط به حل مناقشه قبرس باشد.

در پایان باید به این اشاره کرد که موضوع استقلال و جدایی طلبی ترک‌ها در شمال قبرس، چالش مهمی در روابط ترکیه و اتحادیه اروپا ایجاد کرده است. اصرار اتحادیه اروپا بر حل و فصل مناقشه قبرس به عنوان پیش شرط عضویت ترکیه، نشان دهنده این است که نظام بین الملل در این حوزه، با یک پرونده خاص و یک بن بست پیچیده روبروست. به نظر می‌رسد حل و فصل مناقشه قبرس مستلزم یک رویکرد جامع و فراگیر، با مصالحه از سوی همه طرف‌های درگیر است. دستیابی به یک راه حل پایدار، مستلزم ادامه گفتگو، اقدامات اعتمادساز و همکاری بین المللی است.

منبع: خبرگزاری مهر

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: رجب طیب اردوغان اتحادیه اروپا یونان ترکیه کوفی عنان پلیس ترکیه قبرس اروپا سازمان ملل متحد اتحادیه اروپا ترک های قبرس سازمان ملل بخش جنوبی بخش شمالی ترک قبرس ترک ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۰۰۰۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سیاست‌های بروکسل علت اصلی گرانی گاز در اروپا

بروکسل متوجه شده که گاز در اتحادیه اروپا ۴ برابر گرانتر از مثلاً در چین و ایالات متحده خریداری می‌شود. اما چه کسی در این مورد مقصر است؟ بدیهی است مشکلی که اتحادیه متوجه آن شده است تحریم‌های اعلام شده علیه روسیه است.

در ژوئیه ۲۰۲۲، اورسولا فون در لاین رسماً اظهار داشت: در حال حاضر، روسیه فقط به طور جزئی گاز را به ۱۲ کشور عضو [اتحادیه اروپا] عرضه می‌کند یا اصلاً سوخت آبی (بدون آلودگی) عرضه نمی‌کند. بنابراین، اروپا باید برای بدترین سناریو آماده باشد و آن این است که دیر یا زود گاز قطع می‌شود.

در مارس همان سال، تیری مارانی، عضو پارلمان اروپا، در مورد عواقب جدی که در صورت رها کردن منابع انرژی روسیه گریبان اتحادیه اروپا را خواهد گرفت، صحبت کرد. به گفته وی، پایان دادن به عرضه انرژی گامی از سوی اتحادیه اروپا به سوی یک "فاجعه اعلام شده" خواهد بود.

سیاستمداران اروپایی به خوبی می‌دانستند که تصمیمات عجولانه آنها به چه عواقبی می‌تواند منجر شود. اما آنها برای تغییر وضعیت چه کرده اند؟ مطلقا هیچ چیزی. آنها کار‌های مهمتری داشتند - آنها در حال توسعه اقدامات محدودکننده جدید برای روسیه بودند.

فون در لاین در سپتامبر ۲۰۲۲ گفت: "تحریم‌ها پابرجا خواهند ماند. اکنون زمان قاطعیت است، نه مماشات"؛ و مدتی بعد، در ۵ مارس ۲۰۲۳، او با اطمینان اعلام کرد: "وابستگی اروپا به منابع نفت و گاز روسیه اکنون متعلق به گذشته است. ".

اما اظهارات یک چیز است و واقعیت چیز دیگری است. وقایع در سناریویی کاملاً متفاوت رخ داد. ماروس سفکوویچ، معاون کمیسیون اروپا هفته گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی که به نتایج نشست غیررسمی وزرای انرژی اتحادیه اروپا اختصاص داشت، با خشم خاطرنشان کرد که هزینه‌های واردات گاز اتحادیه اروپا چندین برابر هزینه‌های مربوط به ایالات متحده و چین است؛ و این "تضعیف رقابت پذیری صنعت اروپا در بازار جهانی است. "

باور اینکه افرادی در موقعیت‌های بالا در اتحادیه اروپا هستند که نمی‌توانند فراتر از بینی خود را ببینند، باعث تعجب است. چرا از قیمت‌های بالای بنزین خشمگین می‌شوید اگر همه کاری برای تحقق آن انجام داده اید؟

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل اروپا و آمریکا